Ne smeš odbaciti to da budeš prisutan – konačno

Andrej Blatnik, jedan od najpoznatijih slovenačkih savremenih pisaca, je 2021. godine objavio roman Trg osloboditve i iste godine je proglašen za jedan od najboljih romana na prostoru Slovenije. Ove godine isti roman je izašao u izdanju Buybook-a u prevodu Jagne Pogačnik. Pred čitaoca se već u samom naslovu postavlja jedna koordinata oko koje će se odvijati priča/e romana. Zašto baš ovaj trg? Polazeći od stvarnog mesta, dakle geografski utvrđenog trga u Ljubljani, koji je za vreme komunizma nosio naziv Trg revolucije, kasnije Trg oslobođenja, autor nam otvara priču koja se dešava uoči demonstracija 1988. a potom i narednih godina kada je Slovenija proglasila svoju nezavisnost a samim tim i svoju slobodu – koja mu je poslužila da ispriča priču o putu oslobađanja jedne države i jednog pojedinca ali i kao generacijski roman progovara o generaciji u tranziciji istorijskih promena posle Drugog svetskog rata.

Read More

Od okeana do vikend-naselja

Neretko se dešava da pesnici budu opsednuti određenom temom, predmetom ili motivom. U srpskoj savremenoj poeziji pojavio se glas koji je opsednut prostorom, u njegovom užem i najširem smislu. Taj glas nosi ime Maše Seničić, pesnikinje, dramaturškinje. Maša se u poeziji prvobitno pojavila 2015. godine kada je dobila nagradu Mladi Dis za prvu neobjavljenu zbirku pesama pod nazivom Okean da bi zatim četiri godine kasnije usledila njena druga zbirka pod nazivom Povremena poput vikend-naselja. Iako naizgled dve različite pesničke zbirke, obe obitavaju između jednog opsesivnog pojma – prostora.

Read More

Ono što nisi bila dobro

Da je spoj književnosti i drugih vrsta umetnosti, kao jedan od načina izražavanja, prisutan i u savremenoj književnosti, pokazuje nam poezija. Ona se neretko kombinuje sa crtežima, kolažima, fotografijama, video isečcima iz filmova i drugim medijima,m te nam se time otvara prostor za njeno šire tumačenje i interakciju. Takva zbirka poezije jeste Ono što nisi bila dobro, Dee Džanković. Ova autroka, interdisciplinarna umetnica je svoju zbirku izdala kao samizdat, u nedostatku otvorenosti za saradnju i dopuštanja umetničke slobode – što se pokazalo kao odličan primer za pesnike i pesnikinje, ali i uopšteno za pisce da je ipak moguće predstaviti svoje delo van okvira beskrupuloznih izdavačkih kuća.

Read More

Treba samo izabrati način na koji odustaješ

Srđan Valjarević je čitalačkoj publici poznat kao žanrovski vrlo raznovrstan pisac. Pored romana, dnevnika, Valjarević se oprobao i u poeziji zbirkom pesama Džo Frejzer i 49 pesama (1992), a ove godine u Laguninoj ediciji Retrovizor je izašlo prošireno izdanje ove zbirke poezije pod nazivom Džo Frejzer i 49+24+5 pesama

Read More

Neophodne su greške koje možeš da posmatraš

Nova zbirka poezije Marka Poropatića pod preciznim, kratkim ali sveobuhvatim nazivom Ukratko, prošle godine objavilo je NKC izdavaštvo. Ova četvrta zbirka oličenje je zrelog i mirnijeg pesničkog glasa koji sudeći po brzim, usiljenim i urbanim zbirkama pesama, manjka u savremenoj poeziji. Podeljena u četiri strukturno-ciklusne celine Kiša sitnica, Intimni razgovori, Pogled na vrt, Perutanje neba ova poetska knjiga progovara mirnim tonom, onim pomirujućim i zrelim, o svim životnim pomirenjima, prolaznostima naizgled nebitnih životnih trenutaka kao i o stanju osamljivanja lirskog subjekta u jedinku u velikom dvorištu sveta i života.

Read More

Kritika filma Dvoje

Kao pozitiv ili pak negativ dotadašnjeg talasa ratnih filmova u Jugoslaviji, 1961. godine pojavljuje se samostalni rediteljski film Dvoje, Aleksandra Petrovića. Uz film Ples na kiši, Boštjana Hladnika, ova dva filma se smatraju prvim primerima novog jugoslovenskog filma odnosno crnog talasa. Značaj ovog filmskog ostvarenja za jugoslovensku ali i kinematografiju danas, važno je sagledati vreme i mesto, kao i društvene i političke okolnosti pod kojim su filmovi crnog talasa nastajali.

Read More

Eksperimentalno telo teksta

Na ovogodišnjem konkursu za prvu neobjavljenu zbirku poezije koji organizuje biblioteka u Čačku, nagradu „Mladi Dis“ dobila je pesnička zbirka Parenteza Dunje Ožegović. Ovo je pesnička zbirka koju možemo nazvati eksperimentalnom jezičkom poezijom. Ovakvu vrstu poezije smo mogli čitati pre svega od autorki koje pripadaju poetičkom talasu Ažinove škole. Osim što se ova poezija odlikuje istraživanjem semantike i sintakse rečenice, autorke su zainteresovane za telo teksta, beline i praznine u tekstu i na stranicama i kako ono korenspondira sa percepijom čitaoca. Takva je i ova zbirka poezije Dunje Ožegović – eksperimentalno telo teksta.

Read More

Zbogom, Dilane

Prva pesnička zbirka Zbogom, Dilane, Danila Đokovića, putovanje je lirskog ja kroz male stripovske prozore odrastanja, poimanja sveta oko sebe, ljubavi, melanholičnosti detinjstva i putovanja do zaokruženosti svoje ličnosti. Iako zasnovan na kultnom italijanskom stripu Dylan dog, lirski subjekat obitava između kataloga sopstvenih uspomena na detinjstvo i mladalački period.

Read More